Lakowanie zębów u dzieci i dorosłych – na czym polegai dlaczego warto je wykonać?

Lakowanie zębów to jeden z najskuteczniejszych i jednocześnie najmniej inwazyjnych zabiegów profilaktycznych w stomatologii. Jego celem jest ochrona zębów przed próchnicą, która wciąż pozostaje jednym z najczęstszych problemów stomatologicznych zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Choć najczęściej kojarzymy ten zabieg z małymi pacjentami, warto wiedzieć, że lakowanie może przynieść również wiele korzyści osobom dorosłym.

Na czym polega lakowanie zębów?

Lakowanie to bezbolesny zabieg polegający na pokryciu bruzd i zagłębień w zębach specjalnym materiałem ochronnym – tzw. lakiem szczelinowym. Najczęściej stosuje się go na powierzchniach żujących zębów trzonowych i przedtrzonowych, które mają szczególnie bogaty i trudny do oczyszczenia układ bruzd.

Lak wypełnia te mikroszczeliny, tworząc barierę przed bakteriami i resztkami jedzenia, a tym samym chroni przed rozwojem próchnicy. Co ważne – materiał ten ma właściwości uwalniania fluoru, co dodatkowo wzmacnia szkliwo zębów.

Dla kogo przeznaczone jest lakowanie?

✔️ Dzieci

To główna grupa pacjentów, u których lakowanie jest szczególnie polecane. Zęby mleczne i świeżo wyrżnięte zęby stałe mają niedojrzałe szkliwo, które jest bardzo podatne na działanie kwasów i bakterii. Dzieci, z racji na mniejsze zdolności manualne, często nie potrafią jeszcze dokładnie szczotkować zębów, a to sprzyja powstawaniu próchnicy. Lakowanie skutecznie zabezpiecza zęby przed tym procesem.

Najlepszy czas na lakowanie to:

• zęby mleczne – ok. 3.–4. rok życia (w zależności od wyrżnięcia zębów trzonowych),
• zęby stałe – zaraz po wyrżnięciu się szóstek (pierwsze trzonowce) – zazwyczaj ok. 6. roku życia.

✔️ Młodzież i dorośli

Wbrew powszechnemu przekonaniu lakowanie nie jest zarezerwowane tylko dla dzieci. Również u młodzieży i dorosłych można je wykonać, o ile zęby nie są jeszcze objęte próchnicą. Osoby z głębokimi bruzdami, tendencją do próchnicy, noszące aparaty ortodontyczne czy z ograniczoną sprawnością manualną mogą zyskać dodatkową ochronę dzięki temu zabiegowi.

Jak wygląda zabieg krok po kroku?

Lakowanie trwa zaledwie kilka minut i jest całkowicie bezbolesne oraz nieinwazyjne. Składa się z kilku etapów.

1. Oczyszczenie powierzchni zęba – ząb jest dokładnie oczyszczany z osadów, ewentualnych resztek pokarmowych, a ponadto jego powierzchnia jest osuszana.
2. Wytrawienie szkliwa – na ząb nakłada się specjalny preparat, który delikatnie „matowi” powierzchnię, aby lak lepiej się trzymał.
3. Spłukanie i osuszenie – po krótkim czasie wytrawiacz jest usuwany.
4. Aplikacja laku szczelinowego – lak wprowadza się w bruzdy zęba, gdzie dokładnie wypełnia wszelkie szczeliny.
5. Utwardzenie – za pomocą lampy polimeryzacyjnej lak zostaje utwardzony i staje się trwałą barierą ochronną.

Zabieg kończy się sprawdzeniem szczelności i dopasowania laku.

Jak długo działa lak?

Lak szczelinowy utrzymuje się nawet kilka lat, choć jego trwałość zależy m.in. od diety, rodzaju użytego materiału oraz higieny jamy ustnej. W razie potrzeby możliwe jest jego uzupełnianie podczas wizyt kontrolnych – dlatego warto co 6 miesięcy odwiedzać dentystę.

Jakie są zalety lakowania?

Oto zalety lakowania zębów:

• skuteczna ochrona przed próchnicą,
• zabieg bezpieczny dla dzieci i bezbolesny,
• krótki czas wykonania – trwa kilka minut,
• niska cena w porównaniu do leczenia próchnicy,
• zmniejsza ryzyko konieczności borowania i plombowania,
• lak uwalnia fluor – działa remineralizująco.

Ile kosztuje lakowanie?

Koszt lakowania zależy od gabinetu oraz rodzaju zębów. Przykładowe ceny:

• lakowanie zęba mlecznego – ok. 50–80 zł za ząb;
• lakowanie zęba stałego – ok. 80–120 zł za ząb.

W wielu przychodniach zabieg jest częściowo refundowany przez NFZ – dotyczy to lakowania pierwszych stałych zębów trzonowych u dzieci do 8. roku życia.

Czy są przeciwwskazania?

Tak, choć jest ich niewiele. Lakowania nie wykonuje się, gdy:

• ząb ma widoczne ogniska próchnicy,
• bruzdy są zbyt płytkie i nie wymagają zabezpieczenia,
• pacjent nie współpracuje podczas zabiegu (np. bardzo małe dzieci),
• występuje silna alergia na składniki laku (rzadko).

Czy lakowanie zastępuje szczotkowanie?

Absolutnie nie. Lakowanie jest profilaktyką, nie zwalnia z obowiązku codziennej higieny jamy ustnej. Nadal konieczne jest dokładne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, stosowanie pasty z fluorem (chyba że lekarz zaleci inaczej) oraz nitkowanie.

Podsumowanie

Lakowanie to prosty, szybki i bezbolesny zabieg, który może uchronić dzieci i dorosłych przed próchnicą w najbardziej narażonych miejscach – bruzdach zębów trzonowych i przedtrzonowych. Wykonywany regularnie i kontrolowany podczas wizyt u dentysty stanowi jeden z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania problemom z zębami.

Nie warto czekać na pierwsze objawy próchnicy. Wystarczy jedna wizyta, by zabezpieczyć ząb na długie miesiące. Lakowanie to inwestycja nie tylko w zdrowie, ale i w spokój – bo lepiej zapobiegać niż leczyć!

Paulina Janecka

Asystentka stomatologiczna z wykształcenia, która z pasją łączy swoje zawodowe doświadczenie z szerokim zainteresowaniem nowoczesnymi technologiami w stomatologii. Dzięki pracy w gabinecie dentystycznym zdobyłam praktyczną wiedzę, którą chętnie dzielę się z innymi, pomagając im lepiej zrozumieć, jak innowacyjne rozwiązania mogą poprawić komfort i skuteczność leczenia stomatologicznego. Poza pracą mam dwie wielkie pasje: muzykę i koty. Jako zapalona miłośniczka zwierząt, czerpię ogromną radość z opieki nad nimi i wierzę, że obecność zwierząt wpływa pozytywnie na codzienne życie i zdrowie psychiczne. Na blogu łączę swoją wiedzę z zakresu stomatologii z osobistymi zainteresowaniami, tworząc unikalną przestrzeń, w której znajdziesz zarówno porady dotyczące higieny jamy ustnej i nowych technologii, jak i wpisy inspirowane moimi muzycznymi fascynacjami oraz miłością do zwierząt.